Duurzame elektriciteit
Hoe gaan we in de toekomst voldoende elektriciteit opwekken op een duurzame manier? Het kabinet wil zoveel mogelijk elektriciteit halen uit zon en wind. Daarnaast is er een vorm van elektriciteitsproductie nodig die niet uit wind of zon komt (het zogenoemde regelbare vermogen). Het elektriciteitssysteem kan in de toekomst op een aantal manieren met CO2 –vrije regelbare productie worden gevoed: met elektriciteit uit CO2 -vrije waterstof of uit andere hernieuwbare bronnen zoals biomassa en groen gas, uit kernenergie, of uit fossiele bronnen waarbij CO2 wordt afgevangen.
Hoe zorgen we voor voldoende elektriciteit als het windstil is en de zon niet schijnt?
Om ook elektriciteit te kunnen gebruiken als de zon niet schijnt of de wind niet waait moeten we slimmer omgaan met ons energiegebruik. De was doen we wanneer de zon schijnt en elektrische auto’s laden we op wanneer het waait. Daarnaast is er een vorm van energie nodig die niet uit wind of zon komt (het zogenoemde regelbare vermogen). Het elektriciteitssysteem kan in de toekomst op een aantal manieren met CO2 –vrije regelbare productie worden gevoed: met elektriciteit uit CO2 -vrije waterstof of uit andere hernieuwbare bronnen zoals biomassa en groen gas, uit kernenergie, of uit fossiele bronnen waarbij CO2 wordt afgevangen.
Is het elektriciteitsnet in Nederland klaar voor de energietransitie?
Er komen steeds meer duurzame elektriciteitsprojecten. Die helpen de transitie verder, maar vragen ook steeds meer van het elektriciteitsnet. Neem bijvoorbeeld zonne-energie: dat wordt allemaal op dezelfde momenten opgewekt en legt dan groot beslag op het net. Er zijn plaatsen in Nederland waar de het net de stroom van nieuwe projecten al minder of niet meer kan transporteren. De netbeheerders gaan de netten daarom grootschalig verzwaren. Dat duurt meerdere jaren. Voor in de tussentijd worden er andere oplossingen gezocht, ook in goede samenwerking met de decentrale overheden. Het ministerie van EZK zal regelgeving aanpassen om op afzienbare termijn meer transportcapaciteit beschikbaar te krijgen.
Is biomassa duurzaam en speelt het een rol in de energievoorziening van de toekomst?
Het kabinet baseert zich op de onderzoeken door aangewezen onafhankelijke deskundige organisaties op nationaal (PBL) en internationaal (EU, VN) niveau. Op basis daarvan wordt biomassa beschouwd als duurzaam, omdat de CO2 -emissie bij verbranding evenveel is, als de vegetatie bij groei heeft opgenomen uit de lucht. Het kabinet is ervan overtuigd dat de inzet van biomassa nu en richting 2030 en 2050 noodzakelijk is voor de verduurzaming van onze economie en het realiseren van de klimaatopgave. Uit verschillende PBL-studies blijkt daarbij dat de inzet van biomassa bijdraagt aan het betaalbaar houden van de energietransitie.
Tot wanneer kan ik gebruik maken van de salderingsregeling?
Tot 1 januari 2023 kun je nog salderen zoals dat nu gebeurt. Van 2023 tot 2031 zal de salderingsregeling langzaam afgebouwd worden. Daarna ontvang je alleen een vergoeding van je energieleverancier voor de teruggeleverde stroom en niet langer ook een belastingkorting.
Wat kan ik doen als zonnepanelen wil maar geen geschikte locatie heb om ze te plaatsen?
Als je geen eigen dak hebt dat geschikt is voor zonnepanelen, kun je deelnemen aan een coöperatief project met zonnepanelen op basis van de Postcoderoosregeling. Dit maakt het mogelijk om een belastingkorting op je eigen energierekening te ontvangen als je deelneemt in een coöperatief project in jouw directe omgeving. Meer informatie over deze regeling is te vinden op de website van RVO.
Ik wil zonnepanelen, maar ik vind de aanschaf te duur. Wat kan ik doen?
Wie wil investeren in zonnepanelen, maar dat niet in één keer kan doen, kan daarbij gebruik maken van het al bestaande Nationaal Energiebespaarfonds. Deze lening heeft een lage rente en maakt investeringen in bijvoorbeeld isolatie of zonnepanelen mogelijk.
Wat zijn de voor- en nadelen van windenergie op zee?
Windenergie op zee speelt een grote rol in de energietransitie. De Noordzee is een gunstige plek voor windmolens vanwege de relatief geringe waterdiepte (waardoor het makkelijker bouwen is), het gunstige windklimaat en de nabijheid van goede havens en (industriële) energieverbruikers. Bij het uitvoeren van de plannen voor windenergie op zee, houdt de overheid zoveel mogelijk rekening met andere belangen op zee en aan de kust. Op de Noordzee is al veel ruimte in gebruik. Zo is er scheepvaart, visserij, olie- en gaswinning, zandwinning en er zijn oefengebieden van Defensie en natuurgebieden. Ook is de zee op sommige plaatsen ongeschikt voor windmolens, omdat ze te diep is. Daarnaast betekent een grotere afstand tot de kust langere, duurdere kabels en hogere onderhoudskosten. Waar uiteindelijk windmolens komen, luistert dus heel nauw. Er wordt gekeken naar betaalbaarheid, de energieopbrengst en effecten op onder meer natuur, olie- en gaswinning, visserij, scheepvaart en toerisme.
Waarom is windenergie op land nodig, kunnen we niet alles op zee doen?
Nederland heeft de doelstelling om de CO2 -uitstoot in 2030 met ten minste 49% terug te dringen. Door het kabinet en in het kader van het Klimaatakkoord is gekozen vooral in te zetten op ‘wind op zee’. Maar de zee is ook nodig voor andere functies (visserij, scheepsroutes, natuur, mijnbouwactiviteiten), waardoor ook hernieuwbare opwekking op land nodig is, om deze doelstelling te bereiken. Windenergie op land is op dit moment volgens het Planbureau van de Leefomgeving een van de goedkoopste en meest efficiënte bronnen van duurzame elektriciteit en daarmee onmisbaar in de energietransitie.
Hoe kom ik te weten of er in mijn omgeving windmolens worden geplaatst of andere energieprojecten plaatsvinden?
Wanneer er in uw omgeving concrete plannen zijn voor energieprojecten zoals een windmolenpark of een zonneweide, zult u hierover geïnformeerd worden door de betreffende overheid die verantwoordelijk is voor de beoordeling van de vergunningaanvragen, bijvoorbeeld via lokale kranten of een nieuwsbrief. U zult hierbij ook geïnformeerd worden over de mogelijkheden voor participatie gedurende het project. Informatie over energieprojecten die onder bevoegdheid van het Rijk vallen staan beschreven op de website van bureau energieprojecten: www.rvo.nl/subsidies-regelingen/bureau-energieprojecten. In de komende jaren worden in heel Nederland lokaal Regionale Energiestrategieën (RES-en) opgesteld. Die zullen inzicht geven waar binnen een regio in de komende jaren nieuwe wind- of zonneparken ontwikkeld gaan worden. De bewoners worden betrokken bij het opstellen van deze strategieën.
Wie besluit er waar de nieuwe windparken (en/of zonneparken) gaan komen?
In het Klimaatakkoord is afgesproken dat er Regionale Energiestrategieën (RES-en) opgesteld worden door partijen in de regio’s. Daarin nemen decentrale overheden het initiatief om samen met bedrijfsleven, inwoners en maatschappelijke actoren bottom-up via maatwerk toe te werken naar concrete projecten voor het duurzaam opwekken van energie. Provincies en gemeenten zullen de komende tijd zo veel mogelijk zelf gaan bepalen waar in hun gebied de duurzame energie wordt opgewekt gaat worden en met welke vormen dat gebeurt (wind, zon, geothermie, etc.).
Is kernenergie aan de orde gekomen in de onderhandelingen over het Klimaatakkoord?
Kernenergie is niet uitgesloten van het Klimaatakkoord. Als mogelijkheid om de 2030-doelen te halen is nieuwbouw van kernenergie momenteel niet in beeld. Voor de periode tot 2050 kan kernenergie alsnog een rol gaan spelen.
Er zijn nieuwe veelbelovende concepten voor veilige productie van kernenergie, zoals thoriumreactoren. Zijn die in beeld gekomen?
Voor nieuwe concepten van kernenergie (zoals op basis van thorium als splijtstof in plaats van het gebruikelijke uranium) is nog veel onderzoek nodig. Thoriumreactoren zijn nog nergens commercieel gerealiseerd; volgens Nederlandse deskundigen kan dat nog wel enkele decennia duren. Het is dus praktisch onmogelijk om voor 2030 (richtjaar van het Klimaatakkoord) commerciële thoriumreactoren in bedrijf te hebben, en zelfs 2050 lijkt lastig haalbaar. China claimt dat het in 2022 een testreactor in bedrijf heeft om sommige aspecten van thoriumreactoren te testen. Als alles meezit zal een complete reactor op zijn vroegst rond 2040 klaar kunnen zijn.
Waarom gaan we niet snel over op waterstof?
Waterstof is een schone brandstof, want bij verbranding komt alleen maar water(damp) vrij. Als energiedrager zou waterstof geschikt zijn om bijvoorbeeld aardgas voor verwarming of benzine in auto’s te vervangen. Met een relatief kleine aanpassing zouden de huidige gasleidingen ook geschikt kunnen zijn voor het transport van waterstof. Waterstof speelt dan ook een prominente rol in de toekomstschetsen van verschillende sectoren, zoals industrie, gebouwde omgeving, elektriciteit en mobiliteit. Er loopt een aantal grotere en kleinere onderzoeks- en proefprojecten in Nederland. Die zijn nodig om groene waterstof op termijn een belangrijke rol te kunnen laten spelen. De eerste toepassingen van groene waterstof op grote schaal zullen naar verwachting in de industrie plaatsvinden. Daar wordt door het kabinet met partijen actief op ingezet.
Aanvragen energielabel kosten | Wat kost een energielabel aanvragen | Wat kost een energielabel | Kosten energielabel 2021 | Energielabel duurder
